Mua được phụ gia tăng độ bóng nhựa PP tốt nhất hay dòng phụ gia tăng bóng nhựa ABS cao cấp mới chỉ là bước một. Cách sử dụng phụ gia tăng bóng hiệu quả là bước hai, quyết định 90% thành công của sản phẩm. Rất nhiều xưởng sản xuất tại TP.HCM dù mua hàng nhập khẩu đắt tiền nhưng sản phẩm vẫn lỗi, mờ, sọc. Lý do nằm ở kỹ thuật gia công.

Bước 1: Xác Định Tỷ Lệ Vàng (Dosing Rate)

Đây là bước quan trọng nhất để cân bằng giữa chi phí và hiệu quả. Luôn luôn bắt đầu bằng việc đọc Bảng Thông số Kỹ thuật (TDS) của nhà cung cấp.

• Tỷ lệ khuyến cáo: Hầu hết các loại hạt tăng bóng nhựa nhập khẩu uy tín đều có tỷ lệ sử dụng rất thấp, thường là 1% - 3%. Các loại phụ gia giá rẻ có thể yêu cầu 4% - 7%.

• Quy trình test: Không bao giờ đưa vào sản xuất hàng loạt ngay.

  1. Bắt đầu ở mức thấp (ví dụ 1%). Chạy máy ổn định và lấy mẫu.

  2. Tăng lên 1.5%. Lấy mẫu.

  3. Tăng lên 2.0%. Lấy mẫu.

• Đánh giá: So sánh 3 mẫu với nhau và với mẫu không dùng phụ gia. Tìm ra điểm mà ở đó độ bóng tăng lên rõ rệt nhưng chi phí là thấp nhất. Ví dụ, nếu mẫu 1.5% và 2.0% có độ bóng gần như tương đương, hãy chọn 1.5% để tiết kiệm chi phí. Đừng cố tăng lên 3% nếu không cần thiết.

Bước 2: Kỹ Thuật Phối Trộn (Mixing) – Chìa Khóa Của Sự Đồng Đều

Lỗi "sọc" (streaks) và "mắt cá" (fish eyes) phần lớn đến từ khâu này. Phụ gia Masterbatch phải được phân tán đồng đều tuyệt đối vào nhựa nền.

• Trộn thủ công: Phải trộn theo mẻ nhỏ (ví dụ, một bao nhựa 25kg với lượng phụ gia tương ứng). Đổ một lớp nhựa, rắc một lớp phụ gia, rồi lại một lớp nhựa... sau đó đảo đều hoặc xóc bao nhiều lần.

• Dùng máy trộn (Mixer): Đây là cách tốt nhất. Dùng máy trộn đứng hoặc máy trộn nằm (tùy quy mô) trong khoảng 5-10 phút để đảm bảo các hạt phụ gia phân bổ đều.

• Lưu ý khi sấy: Nếu nhựa nền (như ABS, PC) cần sấy, hãy sấy nhựa nền TRƯỚC, sau đó mới trộn phụ gia. Không nên sấy phụ gia (trừ khi nhà cung cấp yêu cầu) vì nhiệt độ sấy có thể làm bay hơi hoặc vón cục các hoạt chất bên trong.

Bước 3: Tối Ưu Hóa Thông Số Máy (Processing Parameters)

Phụ gia tăng bóng rất nhạy cảm với nhiệt độ. Cùng một loại phụ gia, hai xưởng chạy ra hai kết quả khác nhau là do cài đặt thông số máy.

• Nhiệt độ trục vít (Barrel Temperature):

  • Quá thấp: Phụ gia và nhựa nền chưa tan chảy hoàn toàn, không hòa quyện vào nhau. Kết quả: Bề mặt mờ, rỗ, lốm đốm.

  • Quá cao: Phụ gia bị phân hủy nhiệt (cháy). Kết quả: Sản phẩm ố vàng, có mùi khét, bọt khí, độ bóng giảm.

  • Giải pháp: Tăng nhiệt độ gia công lên cao hơn một chút (tâm 5-10°C) so với khi không dùng phụ gia, để đảm bảo phụ gia tan chảy và phân tán tốt, nhưng không vượt quá ngưỡng chịu nhiệt của nó.

• Nhiệt độ khuôn (Mold Temperature):

  • Đây là "bí quyết" của độ bóng. Bề mặt khuôn càng bóng và nhiệt độ khuôn càng cao, sản phẩm càng bóng. Khi nhựa nóng chảy tiếp xúc với thành khuôn lạnh, nó bị "sốc nhiệt" và co rút đột ngột, bề mặt sẽ bị mờ.

  • Giải pháp: Tăng nhiệt độ khuôn (dùng máy điều khiển nhiệt độ khuôn - mold controller) sẽ giúp nhựa "sao chép" bề mặt bóng của khuôn một cách hoàn hảo trước khi đông đặc.

Troubleshooting: Xử Lý Khi Bề Mặt Nhựa Bị Lỗi

• Lỗi 1: Bề mặt bị rít, nhờn (Sticky/Oily):

  • Nguyên nhân: Dùng quá liều phụ gia (đặc biệt là chất trơn - slip).

  • Khắc phục: Giảm ngay tỷ lệ sử dụng.

• Lỗi 2: Bề mặt bị sọc, vệt (Streaks):

  • Nguyên nhân: Phối trộn không đều, hoặc nhiệt độ gia công quá thấp.

  • Khắc phục: Trộn lại nguyên liệu. Tăng nhiệt độ trục vít lên 5-10°C.

• Lỗi 3: Sản phẩm bị ố vàng (Yellowish):

  • Nguyên nhân: Nhiệt độ gia công quá cao làm cháy phụ gia/nhựa.

  • Khắc phục: Giảm nhiệt độ gia công. Kiểm tra xem phụ gia có chịu nhiệt kém không.

• Lỗi 4: Mờ, không đủ bóng (Dull surface):

  • Nguyên nhân: Tỷ lệ quá thấp, trộn không đều, hoặc nhiệt độ khuôn quá lạnh.

  • Khắc phục: Tăng tỷ lệ phụ gia (từ từ), trộn kỹ. Quan trọng nhất: kiểm tra và tăng nhiệt độ khuôn.