Chất chống dính silicone hoạt động như một lớp màng bôi trơn chịu nhiệt, ngăn cách sự tiếp xúc trực tiếp giữa nhựa nóng chảy và bề mặt kim loại của khuôn mẫu. Việc nắm vững kỹ thuật sử dụng chất chống dính không chỉ giúp việc lấy sản phẩm ra khỏi khuôn diễn ra nhẹ nhàng, nhanh chóng mà còn giúp bảo vệ bề mặt khuôn khỏi trầy xước và giảm thiểu thời gian dừng máy (downtime) không mong muốn.
1. Lựa chọn loại silicone phù hợp với yêu cầu thành phẩm
Bước đầu tiên để tránh lỗi kỹ thuật là chọn đúng dòng sản phẩm. Không phải mọi chai xịt silicone đều giống nhau.
- Dòng gốc dầu (Standard): Thường có độ nhớt cao, khả năng bôi trơn cực tốt. Phù hợp cho các sản phẩm nhựa thông thường không yêu cầu gia công sau ép.
- Dòng khô (Paintable/Dry): Đây là lựa chọn bắt buộc nếu sản phẩm sau đó cần in ấn, sơn phủ, mạ crom hay dán keo. Loại này không để lại dư lượng dầu trên bề mặt nhựa, đảm bảo sơn và mực in bám dính tốt, tránh tình trạng bong tróc lớp mạ sau này.
2. Kỹ thuật phun: Khoảng cách và độ phủ
Cách bạn cầm bình xịt quyết định chất lượng của lớp màng chống dính. Một lỗi phổ biến là phun quá gần hoặc tập trung vào một điểm.
Khoảng cách chuẩn
Giữ vòi xịt cách bề mặt khuôn khoảng 20cm – 30cm. Khoảng cách này cho phép dung dịch phun ra tạo thành lớp sương mù mịn, bao phủ đều khắp lòng khuôn.
Thao tác
Di chuyển tay đều đặn, lướt qua toàn bộ bề mặt khuôn một cách dứt khoát. Cần chú ý phun kỹ hơn vào các vị trí có hình học phức tạp như góc cạnh, rãnh sâu (ribs) hoặc các chốt đẩy (ejector pins) – nơi nhựa dễ bị kẹt nhất.
3. Kiểm soát liều lượng và tần suất phun
Nguyên tắc vàng trong sử dụng chất chống dính là "vừa đủ". Việc lạm dụng phun quá nhiều (over-spray) sẽ gây hại nhiều hơn lợi.
- Tác hại khi phun dư: Lớp silicone quá dày sẽ bị dòng nhựa nóng chảy cuốn đi, tạo ra các vết loang lổ (flow marks), vết rạn nứt hoặc làm sản phẩm bị biến màu. Ngoài ra, silicone dư thừa có thể gây kẹt khí, dẫn đến hiện tượng cháy xém bề mặt (diesel effect).
- Tần suất: Không cần thiết phải phun sau mỗi chu kỳ ép. Hãy thiết lập một chu kỳ phun định kỳ (ví dụ: sau mỗi 10-20 lần ép) hoặc khi nghe thấy tiếng rít nhẹ lúc chốt đẩy hoạt động.
4. Vệ sinh khuôn định kỳ để ngăn ngừa tích tụ
Dù sử dụng đúng cách, theo thời gian, silicone kết hợp với khí gas từ nhựa và bụi bẩn sẽ tích tụ thành các lớp cặn sáp trên bề mặt khuôn.
Lớp cặn này sẽ làm mờ độ bóng của khuôn và ảnh hưởng đến kích thước chính xác của sản phẩm. Do đó, các kỹ thuật viên cần có lịch trình vệ sinh khuôn định kỳ bằng các chất tẩy rửa chuyên dụng (Mold Cleaner) để loại bỏ hoàn toàn lớp silicone cũ bị oxy hóa, trả lại bề mặt khuôn sạch sẽ trước khi bắt đầu ca làm việc mới.
Kết luận
Sử dụng chất chống dính silicone là kỹ năng cơ bản nhưng quan trọng để duy trì sự ổn định của dây chuyền ép phun. Việc tuân thủ đúng quy trình từ lựa chọn loại dầu, kỹ thuật phun đến vệ sinh bảo dưỡng sẽ giúp doanh nghiệp giảm thiểu tối đa phế phẩm do lỗi bám khuôn.
Để đảm bảo an toàn cho khuôn mẫu đắt tiền, các nhà sản xuất nên ưu tiên sử dụng các dòng silicone tinh khiết, có nguồn gốc rõ ràng. Hóa Chất Lâm Anh hiện là địa chỉ uy tín cung cấp các loại dầu silicone chống dính nhập khẩu chất lượng cao, giúp các nhà máy nhựa yên tâm tuyệt đối trong quá trình vận hành.
